Tlanauatilmej itech on kokolistli COVID-19
Infografía sobre el COVID-19 en variante de náhuatl de Guerrero
«Payin tlanauatilmej tiktemachiltiyaj kenijki timomaluiskej ika amo techajsis in kokolistlaltikpaktli. Amo tikchiuaj ika tamech momojtiskej, tikchiuaj pampa tikneki ixmotlajpiyakan uan amo namokokolisnamiktiskej kayin COVID-19.»
«Esta información es con el fin de prevenir la pandemia que está latente en el país. No es con la finalidad de infundir miedo, al contrario; lo hacemos para que la población se cuide y tome sus precauciones para evitar el contagio de COVID-19.»
¿Tlenon kijtosneki in COVID-19?
In COVID-19 se kokolistli, tlen uits itech se virus, itoka SARS-COV-2.
Tlen kuak tekokolisnamiktiya, on maseualmej, tlatlasij, koxueli mijyotiaj uan uelis mits miktis, tla tikinpiyaj okseki kokolismej, kej on tsopelkayesotl.
¿ Qué es el COVID-19?
El COVID-19 es una enfermedad que proviene del virus SARS-COV-2 y los síntomas son como los de una gripa, pulmonía, insuficiencia respiratoria, tos y puede provocar la muerte; si existen otras enfermedades como la diabetes, hipertensión o sobrepeso.
Kenijki tikmachilis
_Koxuelis timijyotis
_Mits kokos moyelpan
_Titlalkauas
_Koxtikmatis kanon tinemi
_Mits ajsis totonki
_Titlatlasis
Síntomas de alarma
_Dificultad para respirar
_Dolor en el pecho
_Desorientación
_Desubicacion
_Fiebre
_Tos
Tlatikmachiliya nochi in kualolmej ¿Kanon uelis tiyas?
Uelis tiyas pan kaltlapajtili tlen kajkij mokalpan, ompa kitaskej tlatitotoniyaj, ompa kitaskej kenijki tijyotijtikaj uan tlakoxonka kaltlapajtile mokalpan uelis tiyas pan okse kalpan kampa onka kaltlapajtili.
Si se presentan todos estos síntomas ¿Dónde puedes acudir?
Puedes ir al centro de salud de tu comunidad o al hospital más cercano de alguna ciudad próxima a tu comunidad. Allí te pueden tomar los signos vitales como la temperatura, presion arterial y la saturación en la sangre.
¿Tlenon nech chiuiliskej pan kaltlapajtili?
On tlakatlapajtijkej noso se siuatlapajtijketl, mitskixtiliskej moyeso, ika kitaskej kenon tinemi, kikixtiskej se itoka radiografía ika kitaskej kenon timijyotijtikaj.
Nochi yejuain kimpaleuis on tlapajtijkej uan mitsiliskej tlatimokauas ompa mits pajtiskej noso uelis timopajtis mochan uan tikchiuas tlen mitsiliskej on tlapajtijkej. Ixkilnamiki in kokolistli tlen moyoliti China, kox onka pajtli kapoliuis in kokolistli.
¿Qué me espera en el hospital?
El médico o doctora, le realizarán una serie de estudios; como extraerle sangre para analizarla en laboratorio, también le sacarán radiografías para observar la afección pulmonar.
Todos estos estudios, ayudarán a los médicos a determinar si requiere hospitalización; o se puede recuperar en casa, siguiendo las recomendaciones médicas. Recuerde que hasta ahora no hay un medicamento efectivo que ayude a combatir este nuevo virus.
¿Tlenon uelis tikchiuas tlamits totokaj mochan?
_Ixtlakua kuali
_Ixkinkua xoxokomej
_Ixkinkua miyej kilmej
_Ixkoni miyek atl
_Ixmokaua moselti pan se kali, ijkon amo tikin mauas okseki chanejkej
_Nochipa ixmomajtekij, ka atl iuan xapoj
_Xikui se tlaken kamak.
¿Qué hacer al recuperarse en casa?
_Alimentarse bien
_Comer frutas
_Comer verduras
_Tomar líquidos
_Quédate solo, en un lugar para evitar contagiar a tus seres queridos y más personas de tu comunidad
_Lavarse frecuentemente las manos con agua y jabón.
La guía completa fue realizada el 24 de abril de 2020. La guía no busca ni es reemplazo de atención médica. Realizada por: Dra. Eva Tovaar Hirashima, revisada por: Dra. Diana Castañares. Traducción al náhuatl de parte de esta guía: Ameyali Téotl.
Foto de portada: José Luis de la Cruz
Me diagnosticaron con sospecha o me confirmaron el diagnóstico de COVID-19 1. ¿Qué hago? Lea el documento que se encuentra en la liga de abajo ya que provee información importante que no contiene esta guía https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/downloads/10Things-spanish.pdf